زانوی پرانتزی یا ژنوواروم (Genu Varum)، حالتی است که در آن زانوها به سمت بیرون متمایل و قوزک‌های پا به هم نزدیک می‌شوند. این عارضه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله عوامل ژنتیکی، کمبود ویتامین D در کودکی، چاقی، آسیب‌های ورزشی و برخی بیماری‌ها. خوشبختانه، با انجام منظم حرکات اصلاحی زانوی پرانتزی می‌توان به بهبود این وضعیت و کاهش علائمی مانند درد و ناراحتی کمک کرد.
پای پرانتزی یا ژنوواروم، وضعیتی است که در آن زانوها به سمت بیرون خم می‌شوند و قوزک‌های پا به هم نزدیک می‌شوند. به زبان ساده، درحالیکه قوزک‌ها به هم چسبیده‌اند زانوها از یکدیگر فاصله دارند. این حالت در نوزادان و کودکان نوپا بسیار شایع است و معمولا جای نگرانی ندارد. در واقع، این وضعیت بخشی طبیعی از روند رشد در این سنین به حساب می‌آید و اغلب کودکان تا حدود ۲ سالگی به طور خودبه‌خود بهبود می‌یابند.
حرکات اصلاحی یکی از روش‌های موثر برای بهبود زانوی پرانتزی است. این حرکات به تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود تعادل کمک می‌کنند و در نتیجه، زانوها به‌تدریج به حالت طبیعی خود نزدیک‌تر می‌شوند.
یکی از روش‌های موثر برای بهبود زانوی پرانتزی، انجام منظم حرکات اصلاحی است. این حرکات با تقویت عضلات اطراف زانو، به‌ویژه عضلات داخلی ران، به ایجاد تعادل عضلانی کمک می‌کنند و فشار روی مفصل زانو را کاهش می‌دهند. با انجام تمریناتی مانند اسکوات، لانژ و حرکات تقویتی عضلات داخلی ران، می‌توان تدریجا زاویه زانو را اصلاح کرد. البته، برای دستیابی به بهترین نتیجه، بهتر است قبل از شروع هر برنامه تمرینی، از یک متخصص طب فیزیکی، فیزیوتراپیست و یا کارشناس حرکات اصلاحی مشاوره بگیرید تا برنامه‌ای مناسب برای شما طراحی شود.
علائمی که نشان می‌دهد به حرکات اصلاحی زانوی پرانتزی نیاز دارید:
اگر متوجه شدید که زانوهای فرزندتان به شکل غیرعادی، هنگامی که با پاهای جفت می‌ایستد، زانوها از یکدیگر فاصله دارند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در بسیاری از موارد، زانوی پرانتزی در کودکان به طور طبیعی با رشد اصلاح می‌شود، اما گاهی اوقات نیاز به مداخله درمانی دارد. در مورد بزرگسالان، اگر زانوی پرانتزی شما باعث درد زانو، ناراحتی یا مشکل در راه‌رفتن شده است، یا اگر مشکوک هستید که این عارضه در حال بدتر شدن است، حتما به پزشک مراجعه کنید.
حرکات اصلاحی زانوی پرانتزی باهدف تقویت عضلات داخلی ران، بهبود تعادل عضلانی و اصلاح الگوهای حرکتی نادرست طراحی شده‌اند. این حرکات به‌تدریج زانوها را به سمت داخل هدایت می‌کنند و ظاهر و عملکرد آن‌ها را بهبود می‌بخشند. این حرکات را به‌راحتی می‌توان در خانه یا در باشگاه انجام داد. بااین‌حال، بهتر است هر برنامه تمرینی را تحت‌نظر فیزیوتراپ انجام دهید تا آسیبی نبینید؛ چرا که هر درد و انحراف در زانو حرکات ورزشی متفاوتی دارند؛ به‌عنوان مثال حرکات اصلاحی زانوی عقب رفته با پرانتزی بسیار متفاوت خواهد بود.
این حرکت تمرکزی ویژه بر روی عضلات داخلی ران دارد که نقش مهمی در اصلاح زانوی پرانتزی ایفا می‌کنند. برای این حرکت، یک غلتک فوم یا حوله رول شده را بین زانوهای خود قرار دهید. فاصله بین زانوها حدود ۸ تا ۱۰ سانتی‌متر باشد. غلتک را با فشار بین زانوهایتان نگه دارید. زانوها را صاف نگه دارید و به سمت جلو خم شوید تا جایی که بتوانید انگشتان پای خود را لمس کنید. درحالیکه غلتک را بین زانوها نگه داشته‌اید، به‌آرامی به سمت بالا خم شوید و دست‌ها را بالای سر ببرید.
این نوع اسکوات به دلیل چرخش پا به داخل، فشار بیشتری را بر روی عضلات داخلی ران وارد می‌کند و به تقویت آن‌ها می‌انجامد. برای انجام، به‌صورت ایستاده قرار بگیرید و پاهایتان را حدود 20 سانتی‌متر از هم باز کنید. پاهایتان را به سمت داخل بچرخانید تا انگشتان شست پایتان به هم برسند. زانوهایتان را خم کنید و به سمت پایین بنشینید، انگار می‌خواهید روی صندلی بنشینید. صاف بایستید و سینه را به سمت جلو بیاورید. برای حفظ تعادل، دست‌هایتان را به سمت جلو دراز کنید. به‌آرامی به حالت ایستاده بازگردید.
این حرکت تمرکز ویژه‌ای بر روی عضلات داخلی ران و چرخاننده‌های داخلی مفصل ران دارد. به پهلو دراز بکشید. پای پایینی را صاف و پای بالایی را خم کنید به‌طوری‌که زانو و مچ پای شما زاویه 90 درجه بسازند. پای بالایی را به سمت بالا ببرید و سپس به‌آرامی به سمت پایین بیاورید. در طول حرکت، زانوها را به هم بچسبانید. این حرکت را در 3 ست 10 تکراری برای هر پا انجام دهید.
افرادی که زانوهای کمانی دارند اغلب با مشکلات تعادلی روبرو هستند. برای بهبود این وضعیت، تمرینات تعادلی زیر را به برنامه ورزشی خود اضافه کنید:
هزینه درمان زانوی پرانتزی با حرکات اصلاحی به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل شامل شدت عارضه، مدت‌زمان لازم برای درمان، تعداد جلسات فیزیوتراپی، نوع و تعداد حرکات اصلاحی تجویز شده و همچنین تعرفه‌های فیزیوتراپی یا مرکز درمانی می‌شود. به‌طورکلی، هزینه‌های فیزیوتراپی در مراکز مختلف متفاوت است.
کلینیک تخصصی حرکات اصلاحی امید با بهره‌گیری از دانش و تجربه متخصصین خود، برنامه‌های درمانی جامع و شخصی‌سازی‌شده‌ای را برای درمان زانوی پرانتزی ارائه می‌دهد. این برنامه‌ها بر اساس ارزیابی دقیق وضعیت بیمار و باهدف تقویت عضلات، بهبود تعادل و اصلاح الگوهای حرکتی نادرست طراحی می‌شوند. علاوه بر ارائه خدمات حرکات اصلاحی، بخش ارتوپدی فنی در کلینیک امید نیز با ارائه ارتزهای تخصصی مناسب مانند زانوبندهای طبی برای کف انحرفات خاص زانو، روند کنترل و درمان زانوی پرانتزی را تسریع و بهبود می بخشد.
فیزیوتراپیست‌های مجرب کلینیک امید با دانش عمیق از آناتومی و بیومکانیک بدن، برنامه‌های درمانی موثر و کارآمدی را برای شما طراحی می‌کنند. با انتخاب کلینیک امید، گام مهمی در جهت بهبود سلامت زانوهای خود برداشته‌اید.
فرآیند درمانی در کلینیک امید بصورت خلاصه به این ترتیب ارائه خواهد شد:
جمع‌بندی
با انجام منظم و صحیح حرکات اصلاحی زانوی پرانتزی، می‌توان به بهبود قابل‌توجهی دست‌یافت. این حرکات نه‌تنها به تقویت عضلات اطراف زانو و ایجاد تعادل عضلانی یاری می‌رسانند، بلکه به بهبود دامنه حرکتی، کاهش درد و جلوگیری از پیشرفت عارضه نیز کمک خواهند کرد.