آیا آن حس طاقت‌فرسای کمردرد را تجربه کرده‌اید؟ دردی که گویی هزار سوزن همزمان به جانتان می‌نشیند و هر حرکتی را به چالشی بزرگ تبدیل می‌کند؟ اگر چنین است، حتما می‌دانید که این عارضه چقدر می‌تواند پیچیده و درمانش دشوار باشد. دنیایی از انواع کمر درد وجود دارد و جالب اینجاست که یک درمان به‌ظاهر مشابه، ممکن است برای یک نفر معجزه کند و برای دیگری هیچ تاثیری نداشته باشد. چند نوع کمردرد داریم و چطور می‌توانیم بهترین راه درمان را برای نوع خاص درد خود پیدا کنیم؟ با ما همراه باشید تا پاسخ این سوالات را بیابیم.
درد کمر یکی از شایع‌ترین شکایات در میان بزرگسالان در تمام سنین است و اغلب، تشخیص دقیق علت آن دشوار است. انواع مختلفی از درد کمر وجود دارد. درد در این ناحیه می‌تواند به شکل یک درد آزاردهنده و متناوب، یک وضعیت ناتوان‌کننده در ستون فقرات، یا هر حالتی بین این دو بروز کند.
ستون فقرات از سه ناحیه اصلی تشکیل شده است:
برخی از شایع‌ترین انواع کمردرد (Types of back pain) و علل آن‌ها عبارت‌اند از:
درد یا گرفتگی عضلانی ممکن است در هر یک از سه ناحیه ستون فقرات (گردنی، سینه‌ای یا کمری) بروز کند. خشکی عضلات کنترل‌کننده گردن و متصل به شانه‌ها اغلب عامل ایجاد انواع کمردرد به‌خصوص در ناحیه گردنی است. تنش در این عضلات می‌تواند به سردرد منجر شود. فعالیت‌هایی نظیر ورزش (مانند بارفیکس) یا سایر حرکاتی که عضلات گردن را درگیر می‌کنند، ممکن است باعث سفتی و انقباض این عضلات شوند.
درد در عضلات میانی یا پایینی کمر معمولا از کشیدگی یا آسیب به عضلات و رباط‌های ناحیه سینه‌ای یا کمری ناشی می‌شود. چرخش ناگهانی یا بیش از حد می‌تواند به کشیدگی در این نواحی منجر شود. همچنین، عواملی مانند افزایش وزن یا بارداری فشار بیشتری بر این نواحی وارد می‌کنند. ضعف عضلات مرکزی بدن یا وضعیت نامناسب بدنی نیز می‌تواند عضلات کمر را مجبور به جبران این کاستی‌ها کند. استراحت و ماساژ می‌توانند در تسکین انقباض و شل‌شدن عضلات کشیده یا منقبض موثر باشند.
درد تیز، سوزشی یا تیر کشنده که گاهی با پارستزی (احساس سوزن‌سوزن‌شدن) همراه است، معمولا از تحریک یا فشردگی عصب در ستون فقرات ناشی می‌شود. درد عصبی از نخاع منشا می‌گیرد و در مسیر عصب انتشار می‌یابد. به همین دلیل، درد عصبی ناحیه گردن ممکن است به‌صورت تیرکشیدن به شانه یا بازو احساس شود. درد تیر کشنده یا سوزشی در ناحیه پایین کمر و باسن از انواع کمردرد، که به سیاتیک معروف است، از فشردگی عصب سیاتیک ناشی می‌شود. این عصب از ناحیه باسن عبور می‌کند و تا پشت یا کنار پا امتداد می‌یابد.
این علائم از انواع کمردرد ممکن است از فشردگی عصب ناشی از فتق دیسک ایجاد شوند. فتق دیسک، که گاهی به آن لغزش دیسک نیز گفته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که بخش داخلی و بالشتکی دیسک بین مهره‌ای از ناحیه‌ای ضعیف شده بیرون بزند و به عصب فشار بیاورد. اسپوندیلولیستزیس، عارضه‌ای که در آن یک‌مهره بر روی مهره زیرین خود به سمت جلو می‌لغزد، می‌تواند علائمی نظیر درد مداوم، بی‌حسی یا ضعف در ناحیه پایین کمر یا پاها، همراه با سفتی عضلات همسترینگ و باسن، ایجاد کند.
درد التهابی کمر، که از التهاب مفاصل ستون فقرات ناشی می‌شود، ممکن است به‌صورت متناوب در طول روز ظاهر و محو شود و با فعالیت یا ورزش شدت یابد. استراحت و درازکشیدن اغلب به تسکین این نوع درد کمک می‌کند. این نوع درد معمولا با اسپوندیلیت آنکیلوزان، یک بیماری التهابی که می‌تواند به جوش‌خوردن برخی مهره‌های ستون فقرات منجر شود، مرتبط است. برخی دیگر از عوامل ایجاد انواع کمردرد، به‌ویژه در ناحیه پایین کمر، شامل عفونت کلیه، سنگ کلیه، اندومتریوز و در موارد نادر، تومورها هستند.
انتخاب درمان مناسب برای انواع کمردرد، کلیدرهایی از این عارضه فراگیر و گاه ناتوان‌کننده است. کمردرد طیف وسیعی دارد، از یک گرفتگی ساده عضلانی گرفته تا دردهای تیر کشنده ناشی از فشار عصب یا مشکلات ساختاری پیچیده. به همین دلیل، یک رویکرد درمانی یکسان برای همه افراد پاسخگو نخواهد بود و چه‌بسا نه‌تنها کمکی نکند، بلکه وضعیت را بدتر هم بکند.
تصور کنید فردی دچار درد ناشی از گرفتگی عضلات شده و به‌جای استراحت و کمپرس گرم، تحت درمان‌های تهاجمی مانند تزریق قرار بگیرد. نه‌تنها درد او تسکین نخواهد یافت، بلکه ممکن است عوارض جانبی ناخوشایندی را نیز تجربه کند. از طرف دیگر، فردی که درد سیاتیک ناشی از فشار دیسک دارد، با استراحت صرف بهبود نخواهد یافت و نیازمند مداخلات تخصصی‌تری مانند فیزیوتراپی یا در موارد حادتر، جراحی خواهد بود.
اهمیت تشخیص دقیق نوع کمردرد در انتخاب درمان مناسب غیرقابل‌انکار است. پزشک متخصص با بررسی دقیق شرح‌حال بیمار، انجام معاینات فیزیکی و در صورت لزوم، استفاده از روش‌های تصویربرداری مانند MRI یا CT اسکن، می‌تواند علت اصلی درد را تشخیص دهد. این تشخیص دقیق، راهنمای اصلی برای طراحی یک برنامه درمانی موثر خواهد بود.
درد کمر می‌تواند ناشی از دلایل مختلفی باشد و در بسیاری از موارد خود به خود بهبود می‌یابد. اما برخی از انواع دردهای کمر می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری باشند که نیاز به مراجعه به پزشک دارند. برخی از مواردی که باید در آن‌ها به پزشک مراجعه کنید، عبارت‌اند از:
اگر هرکدام از این علائم را تجربه می‌کنید، مراجعه به پزشک به منظور تشخیص دقیق و درمان به موقع اهمیت دارد.
کلینیک امید با بهره‌مندی از تیمی متخصص از پزشکان طب فیزیک و توانبخشی و تجهیزات پیشرفته، راهکارهای موثری برای رفع انواع کمر درد خطرناک ارائه می‌دهد. از درمان‌های غیرتهاجمی مانند دارو درمانی، درمان‌های دستی و کایروپرکتیک، فیزیوتراپی، تمرینات اصلاحی و ورزش درمانی شروع شده تا مداخلات پیشرفته تر برای درمان علایم و عوارض فتق دیسک و اسپوندیلیت آنکیلوزان مانند تزریق کورتیکواستروئیدها، اوزون تراپی، تزریق پی آر پی و ژل ادامه خواهد داشت. ما با تشخیص دقیق و برنامه‌های درمانی متناسب، به بهبود سریع و پایدار بیماران کمک می‌کنیم.
پیام آخر
کمردرد یکی از شایع‌ترین مشکلات جسمانی است، انواع کمر درد با علل متنوعی از جمله کشیدگی عضلانی، فتق دیسک، التهاب مفاصل و عارضه‌هایی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان یا پوکی‌استخوان بروز پیدا می‌کند. این دردها ممکن است به‌صورت خشکی، درد تیز، بی‌حسی یا ضعف بروز کنند و با فعالیت تشدید شوند. تشخیص دقیق و انتخاب درمان مناسب، از استراحت، دارو درمانی، فیزیوتراپی و ورزش درمانی تا مداخلات پیشرفته‌تر بدون جراحی، نقش کلیدی در تسکین درد، پیشگیری از مزمن شدن و بهبود کیفیت زندگی خواهد داشت.