پروتز چشم که با عنوان «چشم مصنوعی» هم شناخته می‌شود، ابزاری کاربردی برای افرادی است که به دلیل آسیب، بیماری یا دلایل دیگر، یک یا هر دو چشم خود را از دست داده‌اند. این پروتز به بازیابی ظاهر حفره چشم کمک می‌کند و کیفیت زندگی افراد دچار نقص عضو چشم را بهبود می‌بخشد.
کاشت پروتز چشم (پروتز چشمی) تقریباً همیشه پس از جراحی تخلیه چشم به دلیل آسیب یا بیماری توصیه می‌شود. این ایمپلنت یا پروتز کاربردی، از عملکرد صحیح پلک چشم حمایت می‌کند و نیز جنبه زیبایی هم دارد. در این مقاله، به‌صورت تخصصی به انواع پروتز چشم، مزایا و راهنمای تهیه آن‌ها می‌پردازیم.
انواع پروتز چشم و اجزای تشکیل‌دهنده آن‌ها
انتخاب نوع مناسب پروتز چشم به عوامل مختلفی مثل نیازها و شرایط فرد، مهارت و تجربه متخصص پروتز و کاربرد پروتز بستگی دارد. برای درک بهتر، به دسته‌بندی زیر در مورد پروتز چشم بر اساس کاربرد دقت کنید:
- پروتزهای اسکرال (Scleral shell): این نوع پروتز برای افرادی که کل چشم یا بخشی از اسکرال (صلبیه) خود را از دست داده‌اند، مناسب است. پروتزهای اسکرال بزرگ‌تر از سایر انواع پروتزها هستند و می‌توانند ناهنجاری‌های پلک، عضلات و بافت اطراف چشم را هم پوشش دهند.
- پروتزهای اوربیتال (Orbital Eye Prosthesis): این نوع پروتز برای افرادی که کل محتوای حفره چشم خود را از دست داده‌اند، استفاده می‌شود. پروتزهای اوربیتال حجیم‌تر از سایر انواع پروتزها هستند و به طور کامل حفره چشم را پر می‌کنند.
- پروتزهای کاسه‌ای (Eye cup Prosthesis): این نوع پروتز برای افرادی که فقط عنبیه (ایریس) و مردمک خود را از دست داده‌اند، مناسب است. پروتزهای کاسه‌ای روی بخش باقی‌مانده قرار می‌گیرند و ظاهری طبیعی به چشم می‌دهند.
- پروتزهای موقت: این نوع پروتزها از جنس پلاستیک نرم یا شیشه‌ای ساخته می‌شوند و برای استفاده در دوره نقاهت پس از جراحی یا تا زمان آماده شدن پروتز دائمی به کار می‌روند.
اجزای تشکیل‌دهنده پروتز چشم
با وجود تنوع زیاد در بین انواع پروتز چشم، ساختار و اجزای تشکیل‌دهنده آن‌ها تقریباً یکسان است. هر پروتز چشمی یا چشم مصنوعی، دارای اجزای زیر است:
- پوسته: پوسته خارجی پروتز که از جنس پلاستیک سخت یا شیشه ساخته می‌شود و رنگ آن با توجه به رنگ چشم دیگر فرد تطبیق داده می‌شود.
- ایریس (Iris): بخش رنگی پروتز که شبیه عنبیه (ایریس) چشم طبیعی است.
- مردمک: بخش سیاه‌رنگ پروتز که شبیه مردمک چشم طبیعی است.
- رگ‌های خونی: رگ‌های خونی ظریفی که روی پوسته پروتز نقاشی می‌شوند تا ظاهری طبیعی‌تر به آن بدهند.
انواع پروتزهای چشم بر اساس جنس
جنس پروتز چشم یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب نوع مناسب آن است. از جمله رایج‌ترین پروتزهای چشمی بر اساس جنسی که دارند، عبارت‌اند از:
- پروتزهای چشمی شیشه‌ای: شفافیت و ظاهر طبیعی با مقاومت بالا در برابر خط‌وخش، اما شکننده و غیر قابل تنظیم برای عنبیه (ایریس)
- پروتزهای چشمی اکریلیک (قابل رنگ‌آمیزی و طراحی): سبک و مقاوم در برابر ضربه، اما عدم برخورداری از شفافیت و مقاومت در برابر خراش
- پروتزهای چشمی ترکیبی (ترکیبی از پروتزهای شیشه‌ای و اکریلیک): طبیعی، شفاف و قابل تنظیم برای عنبیه، اما با قیمت بالاتر نسبت به سایر جنس‌ها
انواع پروتز چشم بر اساس نوع حرکت
پروتزهای چشم در انواع مختلفی با قابلیت‌های حرکتی متفاوت ارائه می‌شوند. انواع پروتز چشم بر اساس نوع حرکتی که دارند، عبارت‌اند از:
- پروتزهای چشم ثابت: این نوع پروتز چشم هیچ حرکت قابل مشاهده‌ای ندارد و در یک موقعیت ثابت قرار می‌گیرد. پروتزهای ثابت برای افرادی مناسب است که به دنبال ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین گزینه‌ها در بین انواع چشم مصنوعی می‌گردند.
- پروتزهای چشم با حرکت عنبیه (ایریس): در این نوع پروتز، عنبیه (ایریس) به طور محدودی حرکت می‌کند و با حرکات چشم دیگر فرد هماهنگ می‌شود. پروتزهای چشم با حرکت عنبیه (ایریس) برای افرادی علاقه‌مند به ظاهری طبیعی‌تر و پویاتر مناسب هستند.
- پروتزهای چشم با حرکت کامل: این نوع پروتز، پیشرفته‌ترین نوع پروتز چشم متحرک است و به طور کامل با حرکات چشم دیگر فرد هماهنگ می‌شود. این نوع پروتز به‌صورت دستی یا با استفاده از مکانیزم پیچیده‌تر مثل ایمپلنت‌های مغزی حرکت می‌کند.
هزینه ساخت انواع پروتز چشم
هزینه ساخت انواع پروتز چشم به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان قیمت دقیقی برای آن ارائه کرد. از جمله این عوامل می‌توان به نوع، جنس، مهارت متخصص و فرایند ساخت پروتز چشمی اشاره کرد. ساخت پروتز چشم فرآیندی ظریف و تخصصی است که نیاز به مهارت و تجربه بالایی دارد و شامل مراحل زیر می‌شود:
- معاینه دقیق حفره چشم و پلک‌ها و قالب‌گیری
- طراحی و رنگ‌آمیزی
- ساخت پوسته پروتز و صیقل‌کاری
- تنظیم و نصب در حفره چشم
راهنمای انتخاب انواع پروتز چشم
انتخاب پروتز چشم مناسب، تصمیمی مهم و تاثیرگذار بر کیفیت زندگی شما است. تنوع انواع پروتز های زیبایی، گاهی انتخاب را دشوار می‌کند. با در نظر گرفتن نکات مهم زیر می‌توانید انتخاب هوشمندانه‌ای داشته باشید:
- مشورت با متخصص چشم‌پزشکی
- انتخاب نوع پروتز
- انتخاب جنس و نوع حرکت پروتز
- همکاری با بهترین کلینیک برای قالب‌گیری و ساخت پروتز
بهترین مرکز ساخت انواع پروتز چشم
با توجه به حساسیت و نقش پروتز در زیبایی و عملکرد چشم، انتخاب مرکزی که از تجربه، تخصص و تجهیزات کافی برخوردار باشد، از اهمیت بالایی برخوردار است. در حال حاضر، ما در کلینیک امید با برخورداری از تیم مجرب و کارآزموده، خدمات تخصصی پروتز چشم را ارائه می‌دهیم. مفتخریم که علاوه بر طراحی و ساخت انواع پروتزهای چشمی، خدمات زیر را هم به شما عزیزان ارائه می‌کنیم:
- مشاوره تخصصی
- آموزش کار با پروتز
- مراقبت‌های بعد از ساخت
- ارائه انواع پروتزهای چشمی
با انواع پروتز چشم، جهان را بهتر ببینید!
اگر به دنبال راهی برای بازگرداندن ظاهر و عملکرد طبیعی چشم خود هستید، پروتز چشم می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. با مشورت با یک چشم‌پزشک متخصص، می‌توانید بهترین نوع پروتز را برای نیازهای خود انتخاب کنید و از مزایای داشتن یک چشم مصنوعی باکیفیت بهره‌مند شوید. در صورت تمایل به مشاوره و تصمیم‌گیری برای انتخاب پروتز چشم مناسب می‌توانید با شماره‌های مرکز تماس بگیرید.
