انواع آرتروز در ناحیه شانه:
احتمالاً تجربه درد مفصل شانه که به‌مرور زمان برطرف نشده است را داشته‌اید. این درد ممکن است ناشی از یک آسیب‌دیدگی ساده و یا نشانه‌ای از یک بیماری مزمن به نام آرتروز شانه باشد. آرتروز مفصل شانه وضعیتی است که در آن، غضروف مفصل شانه تحلیل می‌رود. به همین دلیل علائم اصلی آن شامل درد، خشکی شانه، کاهش دامنه حرکتی و همچنین احساس صداهای تق‌تق و ساییدگی در مفصل هستند.
آمارها نشان می‌دهند که آرتروز مفصل شانه سومین نوع شایع از میان صدها نوع مختلف آرتروز است. (البته بعد از مفاصل تحمل‌کننده وزن مثل مفصل زانو و مفصل لگن). در این مقاله، به بررسی علل بروز و عوامل خطرناک آرتروز در شانه خواهیم پرداخت. همچنین، با توجه به تجهیزات درمانی مدرن در کلینیک طب فیزیکی و درد امید به بهترین روشهای درمانی غیر تهاجمی هم اشاره می‌کنیم.
آرتروز شانه وضعیتی التهابی است که در مفصل شانه ایجاد می‌شود. این التهاب باعث درد و خشکی مفصل می‌شود و بلند کردن بازو را با مشکل مواجه می‌سازد. مفصل اصلی شانه، یک مفصل «گوی و کاسه‌ای» است. این مفصل، محل اتصال گوی (ball) استخوان بازوی بالایی یا هومروس (humerus) به کاسه (socket) یا حفره کم‌عمق در لبه کتف یا اسکاپولا (scapula) تلقی می‌شود. این مفصل، مفصل گلنوهومرال (the glenohumeral joint) نامیده می‌شود.
آرتروز شانه همچنین می‌تواند در مفصل دوم شانه (AC) یعنی محل اتصال ترقوه (کلاویکل) روی کتف هم رخ دهد. با گذشت زمان، آرتروز باعث از بین رفتن غضروف می‌شود. غضروف، بافتی است که سر استخوان هومروس و کاسه مفصل شانه را می‌پوشاند. غضروف به سر خوردن سطوح استخوانی درون مفصل کمک و همچنین از استخوان‌ها در برابر ضربه محافظت می‌کند.
آرتروز مفصل شانه در افراد بالای ۵۰ سال شایع‌تر است. با این حال، در افراد جوان‌تر مبتلا به آرتریت روماتوئید یا در اثر آسیب‌هایی مثل شکستگی استخوان شانه، دررفتگی شانه یا عفونت هم ممکن است رخ دهد.
انواع مختلفی از آرتروز شانه وجود دارد که با درد شانه همراه هستند و هر کدام علل و روشهای درمانی متفاوتی دارند. موارد زیر، انواع مختلف آرتروز در ناحیه شانه به‌شمار می‌روند که هر کدام به‌نوعی باعث التهاب مفاصل یا از بین رفتن تاندون‌ها می‌شوند:
این نوع آرتروز، شبیه به آرتروز لگن و زانو است و به آن آرتروز ساییدگی هم گفته می‌شود. ترکیبی از عوامل مثل استفاده بیش از حد، ژنتیک، آسیب‌های ریز و درشت مفاصل و فشار زیاد روی مفصل می‌تواند باعث بروز این نوع آرتروز شود.
در آرتروز استخوانی، غضروف ساختار شیمیایی طبیعی خود را از دست می‌دهد، ساییده می‌شود و به‌تدریج از بین می‌رود. بدون این پوشش محافظ، استخوان‌های زیرین روی هم ساییده شده و باعث ایجاد درد می‌شوند.
بعضی بیماری‌ها مثل روماتوئید آرتریت (Rheumatoid Arthritis)، باعث التهاب مفصل و پوشش مفصلی می‌شوند که در نهایت، سطح غضروف را از بین می‌برد. خوشبختانه، در زمینه درمان دارویی بسیاری از انواع آرتروز التهابی پیشرفت‌های چشمگیری صورت گرفته و نیاز به جراحی به طور قابل توجهی کاهش یافته‌است.
این نوع آرتروز، مرحله نهایی پارگی‌های بسیار بزرگ تاندون روتاتور کاف است. روتاتور کاف گروهی از 4 عضله است که مفصل شانه را تثبیت می‌کند و حرکت اصلی آن را برعهده دارند. عدم درمان پارگی‌های بزرگ تاندون روتاتور کاف، منجر به این نوع از آرتروز در شانه می‌شود.
در حالی که پارگی‌های بزرگ تاندون روتاتور کاف چندان شایع نیستند، اما تخمین زده می‌شود که حدود ۴ درصد از بیماران مبتلا به پارگی‌های تاندون روتاتور کاف، دچار این نوع آرتروز در شانه می‌شوند. درمان این نوع آرتروز شانه می‌تواند دشوار باشد؛ چرا که این عارضه ناشی از آسیب به هم بافت نرم پشتیبان مفصل و هم سطح مفصل است.
این عارضه غیرمعمول زمانی رخ می‌دهد که خون‌رسانی به استخوان تشکیل‌دهنده سرشانه قطع شود و مرگ و فروپاشی بخشی از استخوان رخ بدهد. با از دست رفتن حمایت استخوانی، غضروف بالایی در معرض نیروهایی قرار می‌گیرد که باعث آسیب رسیدن به آن می‌شود.
این نوع آرتروز (Post-Traumatic Arthritis) می‌تواند ناشی از شکستگی سر استخوان یا حفره (حفره استخوان کتف) باشد که در آن سطح غضروف در زمان شکستگی استخوان آسیب می‌بیند. در نهایت، این آسیب می‌تواند باعث فرسایش و از بین رفتن سطح غضروف شود.
مشابه بسیاری از انواع آرتروز، درد مهم‌ترین علامت در آرتروز شانه است. فرد مبتلا به آرتروز شانه به احتمال زیاد هنگام حرکت دادن شانه و بعد از حرکت دادن آن احساس درد خواهد کرد.
به‌طور کلی، علائم بروز آرتروز در ناحیه شانه شامل موارد زیر است:
پزشک در ابتدا سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند. در ادامه، سؤالاتی در مورد علائم، مدت‌زمان آنها، فعالیت‌های روزانه و سابقه هرگونه آسیب‌دیدگی قبلی در ناحیه شانه می‌پرسد. سپس معاینه فیزیکی انجام می‌دهد تا مواردی مثل درد و حساسیت و صداهای مفصلی را بررسی کند.
در بعضی موارد، پزشک برای بررسی بهتر وضعیت مفصل و تأیید تشخیص، ممکن است درخواست انجام آزمایش‌های تصویربرداری کند.
آرتروز شانه می‌تواند زندگی روزمره شما را مختل کند و انجام فعالیت‌های ساده را به چالش بکشد. خبر خوب این است که روشهای غیردارویی متعددی برای تسکین درد و بهبود عملکرد مفصل وجود دارد. در ادامه به جدیدترین روشهای درمان آرتروز شانه می‌کنیم:
در کلینیک توانبخشی امید، همواره در تلاشیم تا با استفاده از روشهای غیردارویی مثل فیزیوتراپی، لیزر درمانی، طب‌سوزنی و غیره به بیماران مبتلا به آرتروز شانه کمک کنیم. با این حال، در بعضی موارد، جراحی می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای تسکین درد و بهبود عملکرد مفصل باشد.
جراحی شانه معمولاً در موارد زیر در نظر گرفته می‌شود:
اگرچه آرتروز بیشتر در افراد مسن شایع است، اما افراد جوان هم می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. در واقع، آرتروز شانه یکی از شایع‌ترین مشکلات اسکلتی عضلانی در بین ورزشکاران و افراد فعال است.
علل آرتروز مفصل شانه در جوانان:
جمع‌بندی
آرتروز شانه، اگرچه به‌اندازه آرتروز لگن یا زانو شایع نیست، می‌تواند به همان اندازه ناتوان‌کننده باشد و تأثیر قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. خوشبختانه، بسته به‌شدت و میزان ناتوانی، درمان‌های غیرجراحی مؤثری برای این بیماری وجود دارد که این بیماری را با یک زندگی پربار، سالم و فعال سازگار می‌کند. کلینیک طب فیزیکی و درد در مرکز جامع توانبخشی امید با استفاده از امکانات کافی پزشکی و بهره گیری از مهارت و تجربه پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی خود می‌تواند به شما یا عزیزانتان در این زمینه کمک کند. جهت دریافت مشاوره یا رزرو نوبت ویزیت با پزشکان ما با شماره‌های مرکز تماس بگیرید.
