X
این متن برای تست می باشد.

دیسک کمر

از جمله علائم دیسک ناحیه کمر عبارت‌اند از:

  • درد در ران، ساق و کف پا
  • بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن
  • ضعف عضلانی
  • بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
  • افزایش تدریجی ضعف یا بی‌حسی
  • تب
  • درد شدید و ناگهانی کمر
دیسک کمر - کلینیک امید

دیسک کمر مشکلی است که در اثر آسیب به دیسک‌های بین مهره‌ای در ستون فقرات ایجاد می‌شود. ستون فقرات از استخوان‌های روی هم قرار گرفته‌ای به نام مهره تشکیل شده است. بین این 26 مهره، دیسک‌های غضروفی وجود دارند که مثل بالشتک عمل می‌کنند و از مهره‌ها در برابر ضربه و فشار محافظت می‌کنند. در دیسک ناحیه کمر، بخش داخلی نرم دیسک از پارگی پوشش بیرونی آن بیرون می‌زند و به نخاع یا اعصاب فشار وارد می‌کند. این امر می‌تواند باعث درد، بی‌حسی یا ضعف در بازوها یا پاها شود.

آمار نشان می‌دهد که سالانه حدود 5 تا 20 نفر از هر 1000 انسانی که در دهه سوم تا پنجم زندگی‌اش است با عارضه فتق یا دیسک ناحیه کمر مواجه می‌شود. خوشبختانه بسیاری از افراد بدون نیاز به جراحی، این مشکل را پشت سر می‌گذارند، اما بعضی دیگر به درمان‌های تخصصی‌تر نیاز پیدا می‌کنند. در این مقاله از کلینیک امید بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.

دیسک کمر از کجا شروع می‌شود؟

برای اینکه بدانید دیسک کمر کجاست و از کجا شروع می‌شود، کافی است که دستتان را  روی جایی که ستون فقرات شما به لگن متصل می‌شود، قرار دهید. در این نقطه، می‌توانید یکی از دیسک های ناحیه کمر را به‌عنوان یک برجستگی کوچک و گرد در زیر انگشتان خود احساس کنید. برخلاف کمردردهای ناشی از مشکلات حرکتی بدن، درد ناشی از بیرون‌زدگی دیسک معمولاً سوزشی یا تیرکشنده توصیف شده و ممکن است به اندام تحتانی مثل پا هم برسد.

علاوه بر این، در موارد شدیدتر، ممکن است با ضعف یا تغییرات حسی همراه باشد. در بعضی موارد، بیرون‌زدگی دیسک می‌تواند عصب یا نخاع را تحت فشار قرار دهد و منجر به دردی شود که با فشردگی عصب یا اختلال عملکرد نخاع (میلوپاتی) مطابقت دارد.

نکات کلیدی در مورد بیرون‌زدگی دیسک:

  • بیرون‌زدگی دیسک می‌تواند بسیار دردناک باشد.
  • در اکثر موارد درد ناشی از بیرون‌زدگی دیسک طی چند هفته بهبود می‌یابد.
  • در بسیاری از موارد، بیرون‌زدگی دیسک هیچ‌گونه دردی برای بیمار ایجاد نمی‌کند.
  • بیرون‌زدگی دیسک اغلب در تصاویر MRI بیماران بدون علامت هم مشاهده می‌شود.

نشانه‌های دیسک کمر

بیرون‌زدگی دیسک های ستون فقرات بیشتر در ناحیه پایین کمر اتفاق می‌افتد، البته در ناحیه گردن هم ممکن است رخ دهد. علائم دیسک کمر حاد به محل قرارگیری دیسک و اینکه آیا دیسک روی عصب فشار وارد می‌کند یا خیر، بستگی دارد. بیرون‌زدگی دیسک اغلب یک طرف بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از جمله علائم دیسک ناحیه کمر عبارت‌اند از:

  • درد در ران، ساق و کف پا: در صورتی که دیسک در قسمت پایین کمر باشد، معمولاً فرد در ناحیه پایین کمر، باسن، ران و ساق پا احساس درد می‌کند. همچنین ممکن است بخشی از پا هم دچار درد شود. در موارد مربوط به دیسک کمر گردنی، فرد معمولاً بیشترین درد را در ناحیه شانه و بازو احساس می‌کند. این درد ممکن است هنگام سرفه، عطسه یا قرارگیری در وضعیت خاص به بازو یا پا تیر بکشد. اغلب توصیف بیماران از این درد، تیرکشنده یا سوزشی است.
  • بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن: افراد مبتلا به دیسک‌های کمر اغلب در قسمتی از بدن که عصب آن تحت تأثیر قرار گرفته است، احساس بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن دارند.
  • ضعف عضلانی: عضلاتی که توسط عصب آسیب‌دیده تغذیه می‌شوند، معمولاً دچار ضعف خواهند شد. این ضعف می‌تواند باعث شود فرد دچار زمین خوردن یا مشکل در بلند کردن و نگه داشتن اجسام شود.

علائم خطرناک دیسک‌های کمر شدید

اگرچه موارد زیر جزو علائم شایع دیسک‌های کمر نیستند، اما در صورت بروز آن‌ها، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید:

  • بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
  • افزایش تدریجی ضعف یا بی‌حسی
  • تب
  • درد شدید و ناگهانی کمر
دیسک کمر - کلینیک امید

دیسک ناحیه کمر بدون علائم

به این نکته مهم توجه کنید که دیسک‌های کمر گاهی بدون ایجاد هیچ‌گونه علامتی رخ می‌دهند. ممکن است فرد تا زمانی که در تصویربرداری ستون فقرات، دیسک کمر مشاهده نشود، از وجود آن بی‌اطلاع باشد.

همچنین، همه موارد بیرون‌زدگی و دیسک در ناحیه کمر، حاد نیستند و نیاز به جراحی ندارند. پزشکان متخصص مرکز جامع توانبخشی امید با تشخیص علائم دیسک در ناحیه کمر کمک می‌کنند تا روند درمان تا حد امکان بدون جراحی پیش برود.

عوامل بروز دیسک کمر

عده زیادی از افراد ممکن است در طول زندگی خود دچار دیسک در ناحیه کمر شوند. با این حال، بعضی عوامل خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهند. با آگاهی از این عوامل و اصلاح سبک زندگی، می‌توان احتمال بروز دیسک ناحیه کمر را کاهش داد.

  • وزن: اضافه وزن فشار بیشتری را بر روی دیسک‌های ناحیه پایین کمر وارد می‌کند و خطر بیرون‌زدگی آن‌ها را افزایش می‌دهد.
  • اقتضای شغلی: افرادی که مشاغل آن‌ها نیازمند بلند کردن اجسام سنگین، کشیدن یا هل دادن اجسام، خم شدن به طرفین و چرخش مکرر تنه است، بیشتر در معرض خطر دیسک ناحیه کمر قرار دارند.
  • سابقه خانوادگی: در صورتی که سابقه خانوادگی ابتلا به دیسک کمر دارید، ممکن است از نظر ژنتیکی بیشتر در معرض خطر باشید.
  • سیگار کشیدن: تصور بر این است که سیگار کشیدن با کاهش اکسیژن‌رسانی به دیسک‌ها، روند تخریب آن‌ها را تسریع می‌کند.
  • رانندگی طولانی‌مدت: نشستن برای مدت طولانی همراه با لرزش ناشی از موتور خودرو می‌تواند فشار مضاعفی بر ستون فقرات وارد کند.
  • کم‌تحرکی: انجام ورزش به طور منظم می‌تواند به پیشگیری از دیسک در نواحی کمر کمک کند. افرادی که سبک زندگی کم‌تحرکی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عارضه قرار دارند.

تشخیص دیسک کمر

علاوه بر شرح حال کامل پزشکی و معاینه فیزیکی، ممکن است پزشک برای تشخیص دیسک ناحیه کمر، یکی یا چند مورد از آزمایشات زیر را تجویز کند: انتخاب آزمایشات تشخیصی به علائم، سابقه پزشکی و سایر عوامل بستگی دارد.

  • رادیوگرافی: این روش از پرتوهای الکترومغناطیسی نامرئی برای ایجاد تصاویر از بافت‌های داخلی، استخوان‌ها و اندام‌ها بر روی فیلم استفاده می‌کند.
  • ام آر آی (MRI): این روش از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تولید تصاویر دقیق از اندام‌ها و ساختارهای داخل بدن بدون استفاده از اشعه ایکس استفاده می‌کند.
  • میلوگرام: در این روش، ماده رنگی به داخل کانال نخاعی تزریق می‌شود تا ساختار آن به وضوح در تصاویر رادیوگرافی قابل مشاهده باشد.
  • سی تی اسکن: این روش تصویربرداری از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دقیق از هر قسمت از بدن، از جمله استخوان‌ها، عضلات، چربی و اندام‌ها استفاده می‌کند. سی تی اسکن‌ها نسبت به رادیوگرافی‌های معمولی جزئیات بیشتری را نشان می‌دهند.
  • الکترومیوگرافی (EMG): این آزمایش پاسخ عضله یا فعالیت الکتریکی آن را در پاسخ به تحریک عصبی عضله توسط عصب اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش برای بررسی وجود هرگونه آسیب عصبی مرتبط با دیسک ناحیه کمر انجام می‌شود.
  • دیسکوگرافی: در این روش، یک سوزن تحت هدایت اشعه ایکس به داخل دیسک کمر تزریق می‌شود.
دیسک کمر - کلینیک امید

راه‌های درمان دیسک کمر

به طور کلی، درمان‌های غیرجراحی اولین خط درمانی برای مدیریت دیسک ناحیه کمر هستند. این روش‌ها ممکن است ترکیبی از موارد زیر را شامل می‌شوند:

  • تزریق استروئیدی
  • تزریق اپیدورال
  • تزریق کودال
  • تزریق ترانسفورمینال
  • تزریق در مفاصل ساکروایلیاک
  • تزریق در مفاصل فاست
  • لیزر داخل دیسک (PLDD)
  • تزریق ژل داخل دیسک (دیسکوژل)
  • تزریق هیالاز
  • تزریق پی آر پی

در صورتی که روش‌ های درمانی غیرجراحی مؤثر نباشند، در نهایت و با تشخیص پزشک متخصص خود، به عمل جراحی باز نیاز پیدا خواهند کرد.

ابهامات درباره دیسک کمر

در این میان ابهامات و سوالات بسیاری برای اغلب بیمارانی که دچار این ضایعه هستند وجود دارد:

  • آیا دیسک کمر فقط در پای چپ موجب درد می‌شود؟ خیر آسیب‌های وارده به دیسک کمر میتواند در پای راست یا پای چپ و یا هر دو پا ایجاد درد، گزگز یا خواب رفتگی و حتی بی‌حسی کند.
  • آیا هر نوع پارگی یا فتق دیسک با هر شدتی نیاز به عمل جراحی باز دارد؟ خیر، شدت فتق دیسک می‌تواند خفیف (بالج)، متوسط (پروتروژن) و یا شدید (اکستروژن) باشد که همگی با روش‌های مختلف طب فیزیکی و توانبخشی و با رویکرد درمان پلکانی (روش‌های غیرجراحی)، قابل کنترل، بهبود و درمان است.

دستگاه‌های درمانی دیسک ناحیه کمر

در کلینیک امید از چه دستگاه‌هایی برای درمان دیسک کمر استفاده می‌کنیم؟

  • دستگاه‌های درمانی فیزیوتراپی تخصصی: این دستگاه‌ها با تحریک عضلات و اعصاب، به کاهش درد و التهاب، افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات کمر کمک می‌کنند.
  • لیزر پرتوان و کم توان: لیزر درمانی با اثرات ضد التهابی و تحریک‌کننده بازسازی بافت، می‌تواند به تسریع روند بهبودی دیسک کمر کمک کند.
  • بیوفیدبک: این روش درمانی به شما کمک می‌کند تا با یادگیری کنترل عملکرد عضلات خود، درد و اسپاسم عضلانی را کاهش دهید.
  • مگنت تراپی: میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط این دستگاه، می‌تواند به کاهش درد و التهاب، بهبود گردش خون و تسریع روند ترمیم بافت کمک کند.
  • الکتروتراپی (جریان درمانی): تحریک الکتریکی عضلات با استفاده از این دستگاه، می‌تواند به کاهش درد، اسپاسم عضلانی و التهاب کمک کند.
  • درمان دستی یا منوآل تراپی: متخصصان ما با استفاده از تکنیک‌های مختلف دست ورزی، به تنظیم و بهبود عملکرد مفاصل و عضلات کمر شما می‌پردازند.
  • ماساژ درمانی: ماساژ می‌تواند به شل شدن عضلات اسپاسم شده، کاهش درد و بهبود گردش خون در ناحیه کمر کمک کند.

یک رویکرد جامع برای تشخیص و درمان دیسک

در کلینیک امید، ما از یک رویکرد جامع برای تشخیص و درمان دیسک ناحیه کمر استفاده می‌کنیم. تیم متخصصان ما، متشکل از پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، فیزیوتراپیست‌ها، کاردرمانگران و ارتوپدیست‌های فنی، برای ارائه بهترین مراقبت ممکن به شما با هم همکاری می‌کنند.

پزشکان برای تشخیص آسیب های دیسک کمر، از این روش‌ها کمک می‌گیرند:

  • معاینه بالینیستون فقرات جهت بررسی علائم بیماری دیسک توسط پزشک معاینه می‌شود. مثلاً از شما خواسته می‌شود که راه بروید یا خم شوید تا حرکاتی که باعث افزایش درد می‌شود یا دامنه حرکتی شما را محدود می‌کند شناسایی شود.
  • تاریخچه پزشکیپزشک شما سابقه پزشکی شما را می‌گیرد و در مورد علائم شما سؤال می‌کند. چه مدت است که درد دارید؟ چه ساعتی از روز بیشترین درد را احساس می‌کنید؟ آیا درد در فعالیت‌های روزمره شما تداخل ایجامی‌کند یا خیر؟ احساس سوزن شدن یا بی‌حسی در دست‌ها یا پاهای خود دارید؟ چه دارویی مصرف می‌کنید؟ یا بیماری دیگری دارید که ممکن است سلامت ستون فقرات شما را تحت تأثیر قرار دهد؟
  • رادیوگرافی با اشعه ایکساشعه ایکس می‌تواند مشکلات ساختاری در کمر، مانند از بین رفتن غضروف یا همان دیسک بین مهره‌ای را نشان می‌دهد. تصویر رادیوگرافی می‌تواند فضای کم بین مهره‌ها، وجود خار استخوانی یا برآمدگی استخوانی تشکیل شده در امتداد لبه‌های استخوان را نشان دهد، همچنین اگر مهره‌ای از جای اصلی خود خارج شده نشان داده می‌شود.
  • عکس برداری ‌ام‌آر‌آی MRI: تکنولوژی ام‌آر‌آی از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی برای تهیه عکس‌های دقیق از استخوان‌ها و بافت‌های نرم اطراف آن (مثل غضروف‌ها و مفاصل و شبکه‌های اعصاب) استفاده می‌کند. ام‌آر‌آی می‌تواند اطلاعات بیشتری را در صورت پیچیده بودن شرایط در اختیار پزشک معالج قرار دهد.
  • آزمایش خون: آزمایش خون از علل مربوط به دردهای استخوانی و مفاصل همچون بیماری زمینه‌ای آرتریت روماتوئید را مشخص کند.

جمع‌بندی

دیسک کمر مشکلی است که در اثر آسیب به دیسک‌های بین مهره‌ای در ستون فقرات ایجاد می‌شود. این عارضه می‌تواند باعث درد، بی‌حسی یا ضعف در بازوها یا پاها شود. در این مقاله به روش‌های تشخیصی مهم از جمله تست عصب و عضله EMG/NCS (الکترومیوگرفی) و  روش های درمانی غیرجراحی دیسک در ناحیه کمر از جمله تزریقات تخصصی که توسط پزشکان متخصص طب فیزیکی در کلینیک توانبخشی امید انجام میشود اشاره کردیم. به‌طور کلی برای جلوگیری از بیرون‌زدگی دیسک در کمر یا کاهش درد آن، کم‌تحرکی را کنار بگذارید و با کاهش اضافه وزن، از بروز درد به ستون قفرات خود جلوگیری کنید.

مقالات مرتبط

آخرین مقالات

ویدیوهای مرتبط