X
این متن برای تست می باشد.

درمان تنگی کانال نخاع

درمان تنگی کانال نخاعی چهار روش اصلی دارد؛ روش اول، استفاده از داروهای ضدالتهاب، روش دوم، فیزیوتراپی تخصصی، روش سوم، تزریقات داخل ستون مهره‌ها و آخرین روش عمل جراحی است. در ادامه به بررسی درمان چهار بخشی اصلی زیر می‌پردازیم که شامل موارد زیر می‌باشد:

  • تنگی کانال نخاعی کمری
  • تنگی کانال نخاعی گردنی
  • تنگی سوراخ بین مهره‌ای
  • تنگی کانال مرکزی نخاعی
درمان تنگی کانال نخاع - کلینیک امید

تنگی کانال نخاعی، زمانی رخ می‌دهد که فضای اطراف نخاع شما به دلایل مختلفی، باریک‌تر از حد طبیعی می‌شود. تنگی کانال نخاعی، علائمی مانند کمردرد، گردن‌درد و گزگز در بازوها یا پاها ایجاد می‌کند. دلایل مختلفی برای درمان تنگی کانال نخاع وجود دارد.

تنگی کانال نخاعی

تنگی کانال نخاعی، به وضعیتی اطلاق می‌گردد که فضای داخل ستون فقرات در یک یا چند ناحیه، بیش از حد طبیعی تنگ شود. کانال نخاعی، تونلی است که از میان تمام مهره‌های ستون فقرات عبور می‌کند و حاوی نخاع شماست. کمبود فضا در کانال نخاعی، باعث فشار بر روی نخاع و همچنین اعصاب انشعابی از آن می‌شود.

این تنگ شدن فضا، می‌تواند تحریک نخاع و اعصاب را به همراه داشته باشد. این وضعیت، می‌تواند به کمردرد و سایر مشکلات عصبی، مانند سیاتیک، بیانجامد. اگرچه تنگی کانال نخاعی در هر سنی رخ می‌دهد، اما بیشتر در افراد مسن، به‌ویژه افراد بالای 50 سال شایع است. این عارضه، اغلب بر دو ناحیه از ستون فقرات تاثیر می‌گذارد:

  • پایین کمر (تنگی کانال نخاعی کمری): ستون فقرات کمری شما، از پنج استخوان (مهره) در پایین کمر تشکیل شده‌است. مهره‌های کمری که با نام L1 تا L5 شناخته می‌شوند، بزرگ‌ترین مهره‌های کل ستون فقرات هستند.
  • گردن (تنگی کانال نخاعی گردنی): گردن شما توسط هفت استخوان به نام مهره که به‌صورت زنجیر به هم متصل شده‌اند، پشتیبانی می‌شود. این مهره‌ها، به نام C1 تا C7 معروف هستند.

هرچند نادر است، اما قفسه سینه (ستون فقرات پشتی) نیز می‌تواند دچار تنگی کانال نخاعی شود.

علائم تنگی کانال نخاعی

با توجه به محل و شدت تنگی کانال نخاعی، ممکن است در گردن، پشت، بازوها، دست‌ها یا پاهای خود احساسات زیر را داشته باشید:

  • درد
  • بی‌حسی
  • سوزن‌سوزن‌ شدن
  • ضعف

تنگی کانال نخاعی، معمولا به‌آرامی و طی مدت‌زمان طولانی به وجود می‌آید. به همین دلیل، حتی اگر در اشعه ایکس یا سایر تصویربرداری‌ها دیده شود، ممکن است برای مدتی هیچ علائمی نداشته باشید. علائم ممکن است ظاهر و ناپدید شوند و در هر فردی به شکل متفاوتی بروز کنند.

درمان تنگی کانال نخاع - کلینیک امید

علائم تنگی کانال نخاعی کمری

علائم تنگی کانال نخاعی کمری (پایین کمر)، عبارت‌اند از:

  • درد در ناحیه پایین کمر.
  • دردی که از باسن شروع می‌شود و به سمت پایین و حتی تا کف پا امتداد می‌یابد.
  • احساس سنگینی در پاها که می‌تواند منجر به گرفتگی در یک یا هر دو پا شود.
  • بی‌حسی یا سوزن‌سوزن‌شدن (مثل مورمورشدن) در باسن، پا یا کف پا.
  • دردی که هنگام ایستادن طولانی‌مدت، راه‌رفتن یا سراشیبی پایین آمدن افزایش می‌یابد.
  • دردی که هنگام خم‌شدن به جلو، سربالایی رفتن یا نشستن کاهش پیدا می‌کند.

علائم تنگی کانال نخاعی گردنی

علائم تنگی کانال نخاعی گردنی ممکن است در هر ناحیه‌ای پایین‌تر از محل تحت‌فشار قرارگرفتن عصب در گردن احساس شود. این علائم، عبارت‌اند از:

  • درد گردن.
  • بی‌حسی یا سوزن‌سوزن‌شدن در بازو، دست، پا یا کف پا.
  • ضعف در بازو، دست، پا یا کف پا.
  • مشکلات تعادل.
  • کاهش عملکرد دست‌ها، مانند مشکل در نوشتن یا بستن دکمه لباس.

در حالت کلی، درد ناشی از تنگی کانال نخاعی در افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد. برخی آن را به‌صورت دردی مبهم یا تیرکشیدن توصیف می‌کنند. در برخی دیگر، درد به‌صورت سوزش یا برق‌گرفتگی احساس می‌شود. این درد، می‌تواند دائمی یا رفت و برگشتی باشد.

انواع مختلف تنگی کانال نخاعی

دو نوع کلی تنگی کانال نخاعی، به‌شرح زیر وجود دارد:

  • تنگی سوراخ بین مهره‌ای: سوراخ بین مهره‌ای، روزنه استخوانی است که از آن یک عصب نخاعی از کانال نخاعی بین دو مهره مجاور خارج می‌شود. هنگامی که یکی یا چند تا از این سوراخ‌ها تنگ شود، به آن تنگی سوراخ بین مهره‌ای (Foraminal Stenosis) گفته می‌شود. در این وضعیت، فضای کمتری برای عصب نخاعی وجود دارد که ممکن است عصب تحت‌فشار قرار گیرد و دچار درد یا اختلال در عملکرد شود.
  • تنگی کانال مرکزی: فورامن مهره‌ای، روزنه استخوانی در مرکز هر مهره است که از نخاع در طول کانال نخاعی محافظت می‌کند. هنگامی که یکی یا چند تا از این فورامین‌های مهره‌ای تنگ شود، به آن تنگی کانال مرکزی می‌گویند. در تنگی کانال مرکزی، فضای کمتری برای نخاع وجود دارد و ممکن است نخاع تحت‌فشار قرار گیرد.

این فشار، می‌تواند به درد یا اختلال در عملکرد هر ناحیه‌ای از بدن در پایین محل فشار منجر شود. درحالی‌که تنگی کانال مرکزی می‌تواند در هر یک از فورامین‌های مهره‌ای در طول ستون فقرات به‌وجود آید، اما بیشتر در ناحیه پایین کمر یا گردن رخ می‌دهد.

درمان تنگی کانال نخاع - کلینیک امید

تنگی کانال نخاعی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک متخصص سوابق پزشکی شما را بررسی می‌کند، در مورد علائمتان سوال می‌پرسد و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. پزشک، ممکن است با واردکردن فشار به نواحی مختلف ستون فقرات، ببیند که آیا این کار باعث درد می‌شود یا خیر. او همچنین به‌احتمال زیاد از شما می‌خواهد تا در جهت‌های مختلف خم شوید تا ببیند آیا وضعیت‌های خاص ستون فقرات علائمی به وجود می‌آورند یا خیر.

علاوه‌بر معاینه فیزیکی، برای این‌که پزشک بتواند ستون فقرات شما را «ببیند» و محل دقیق، نوع، شدت مشکل و روش درمان تنگی کانال نخاع را مشخص کند، آزمایش‌های تصویربرداری نیز انجام خواهد شد. معمولا آزمایش‌های تجویز شده عبارت‌اند از:

عکس‌برداری با اشعه ایکس از ستون فقرات

اشعه‌ایکس با استفاده از مقدار کمی تشعشع، می‌تواند تغییرات در ساختار استخوان را نشان دهد. برای مثال، آن‌ها می‌توانند کاهش ارتفاع دیسک یا خارهای استخوانی را نشان دهند.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

MRI، با استفاده از امواج رادیویی و یک آهنربای قدرتمند، تصاویر مقطعی از ستون فقرات شما ایجاد می‌کند. MRI تصاویر دقیقی از اعصاب، دیسک‌ها و نخاع شما ارائه می‌دهد. همچنین، می‌تواند تومورهای احتمالی را نیز ‌نشان دهد.

سی‌تی‌اسکن یا میلوگرام CT

سی‌تی‌اسکن (CT scan)، ترکیبی از اشعه ایکس است که تصاویر مقطعی از ستون فقرات شما ارائه می‌دهد. میلومیلوگرام CT، از یک ماده حاجب استفاده می‌کند تا پزشک بتواند نخاع و اعصاب شما را با وضوح بیشتری ببیند.

آیا تنگی کانال نخاع درمان می‌شود؟

انتخاب‌های متعددی برای رهایی از درد و درمان تنگی کانال نخاع در دسترس شماست. بهترین نوع درمان بستگی به موارد زیر دارد:

  • دلیل
  • محل تنگی
  • شدت علائم شما

اگر علائم خفیف است، این احتمال وجود دارد که پزشک شما ابتدا مراقبت در منزل را پیشنهاد دهد. اگر این روش‌ها پاسخگوی درد نبودند، با بدتر شدن علائم، پزشک ممکن است فیزیوتراپی، دارودرمانی، تزریقات و در نهایت برای درمان قطعی تنگی کانال نخاع جراحی را تجویز کند.

روش‌ های درمان غیرجراحی برای درمان تنگی کانال نخاعی

روش های درمان‌ غیرجراحی، عمدتا به کنترل علائم و درمان تنگی کانال نخاع کمک می‌کنند. این روش‌ها، عبارت‌اند از:

  • دارو درمانی: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپیرین، ایبوپروفن، دیکلوفناک، مفنامیک اسید و داروهای مسکن مانند استامینوفن می‌توانند به کاهش التهاب و تسکین درد ناشی از تنگی کانال نخاعی کمک کنند. در مورد مصرف طولانی‌مدت این داروها، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا از عوارض احتمالی آن مطلع شوید. پزشک شما همچنین، ممکن است داروهای شل‌کننده عضلانی مثل تیزانیدین و باکلوفن را توصیه کند. نوع دیگر دارو، داروهای ضد درد نوروپاتیک مانند گاباپنتین، پرگابالین و لایریکا هستند که پزشکان به برخی بیماران تجویز میکند.
  • فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست‌ها، با شما همکاری خواهند کرد تا یک برنامه درمانی مناسب برای درمان تنگی کانال نخاع تنظیم کنند. این برنامه با کمک از مدالیته های رایج و مفید مثل الکتروتراپی، مگنت تراپی، شاک ویو تراپی، تکار تراپی، لیزرتراپی، هایتون‌تراپی، مکانوتراپی، منوال‌تراپی، تراکشن، طب‌سوزنی با سوزن‌خشک و ماساژدرمانی در تقویت عضلات، بهبود تعادل، انعطاف‌پذیری و ثبات ستون فقرات شما موثر خواهد بود. تقویت عضلات کمر و شکم، به افزایش استحکام ستون فقرات شما می‌انجامد. فیزیوتراپیست‌ها، همچنین می‌توانند نحوه صحیح راه‌رفتن را به شما آموزش دهند تا کانال نخاعی شما باز شود و فشار روی اعصاب کاهش یابد.
  • تزریق استروئید: تزریق کورتیکواستروئید در فضای اطراف اعصاب نخاعی تحت‌فشار می‌تواند به کاهش التهاب، درد، تحریک و درمان تنگی کانال نخاع کمک کند.
درمان تنگی کانال نخاع - کلینیک امید

مراقبت‌های خانگی برای تنگی کانال نخاعی

مراقبت‌های خانگی برای درمان تنگی کانال نخاع، می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  • استفاده از گرما: گرما، معمولا برای درد ناشی از آرتروز انتخاب بهتری است. گرما، به افزایش جریان خون می‌انجامد که به شل‌شدن عضلات و کاهش درد مفاصل کمک می‌کند. هنگام استفاده از گرما احتیاط کنید، زیرا درجه حرارت بالا می‌تواند به سوختگی منجر شود.
  • استفاده از سرما: اگر گرما باعث بهبود علائم شما نمی‌شود، می‌توانید از یخ، مانند کیسه یخ یا کمپرس سرد ژلی استفاده کنید. یخ را به‌مدت ۲۰ دقیقه روی موضع قرار دهید و ۲۰ دقیقه آن را بردارید. یخ به کاهش تورم، درد و التهاب می‌انجامد.
  • تمرینات ورزشی: قبل از شروع هرگونه ورزش از پزشک خود مشاوره بگیرید. ورزش می‌تواند به کاهش درد و درمان تنگی کانال نخاع کمک کند. همچنین، ورزش به تقویت عضلات برای حمایت از ستون فقرات و بهبود انعطاف‌پذیری و تعادل شما منجر می‌شود.

علت ‌های شایع تنگی کانال نخاع

تنگی کانال نخاعی، علل مختلفی دارد. تغییرات یا آسیب‌های متعددی در ستون فقرات شما می‌تواند به تنگ شدن کانال نخاعی منجر شود. این علل، به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

  • اکتسابی (ایجاد شده بعد از تولد): شایع‌تر هستند.
  • مادرزادی (از بدو تولد): نادرتر است و تنها در حدود ۹ درصد موارد دیده می‌شود.

تنگی کانال نخاعی اکتسابی

تنگی کانال نخاعی اکتسابی، به این معنی است که شما بعد از تولد و اغلب بعد از ۵۰ سالگی به آن دچار می‌شوید. این موارد، معمولا ناشی از آسیب یا تغییراتی در ستون فقرات شماست که با افزایش سن رخ می‌دهد (تغییرات دژنراتیو). علل تنگی کانال نخاعی اکتسابی، عبارت‌اند از:

  • آرتروز: وضعیتی است که به دلیل «فرسودگی و پارگی» در مفاصل، از جمله ستون فقرات، غضروف را از بین می‌برد. غضروف، پوشش محافظ مفاصل است. با ساییده شدن غضروف، استخوان‌های شما شروع به ساییدن به هم می‌کنند. بدن شما در پاسخ به این وضعیت، استخوان جدیدی به‌وجود می‌آورد.
  • رشد بیش از حد استخوان: برآمدگی‌های استخوانی یا همان رشد بیش از حد استخوان، اغلب شکل می‌گیرند. برآمدگی‌های استخوانی روی مهره‌های شما به داخل کانال نخاعی امتداد می‌یابند که به کاهش فضا و فشار روی اعصاب ستون فقرات می‌انجامد. بیماری پاژه استخوان نیز می‌تواند به رشد بیش از حد استخوان در ستون فقرات منجر شود.
  • بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک: بین هر مهره، یک پد بالشتکی صاف و گرد (دیسک بین مهره‌ای) وجود دارد که به‌عنوان ضربه‌گیر عمل می‌کند. با افزایش سن، دیسک‌ها می‌توانند خشک شده و فشرده شوند. ترک‌خوردن لبه بیرونی دیسک‌ها، می‌تواند به بیرون‌زدگی مرکز ژل‌مانند آن بیانجامد. دیسک بیرون‌ می‌زند و به اعصاب نزدیک خود فشار وارد می‌کند.
  • ضخیم‌شدن رباط‌ها: رباط‌ها مانند بندهای محکمی هستند که ستون فقرات شما را در جای خود نگه می‌دارند. این امکان وجود دارد که آرتروز به ضخیم‌‌سازی رباط‌ها به‌مرورزمان و برآمده‌شدن آن‌ها به داخل کانال نخاعی بینجامد.
  • شکستگی‌ها و آسیب‌های ستون فقرات: شکستگی یا دررفتگی استخوان‌ها در مهره‌های شما یا نزدیک ستون فقرات می‌تواند فضای کانال شما را تنگ کند. التهاب ناشی از آسیب‌های نزدیک ستون فقرات نیز مشکلاتی به‌وجود می‌آورد.

علل مادرزادی تنگی کانال نخاعی

تنگی مادرزادی کانال نخاعی در نوزادان و کودکان، به علت عوامل مختلفی از جمله موارد زیر ایجاد می‌شود:

  • مشکلات ایجاد ستون فقرات در دوران رشد جنین مثل اسکولیوز، کایفوز یا هایپرلوردوز
  • بیماری‌های ژنتیکی (ارثی) که بر رشد استخوان تاثیر می‌گذارند. این موارد، ناشی از جهش ژنتیکی (تغییر) هستند. برخی از علل مادرزادی تنگی کانال نخاعی آکندروپلازی (یک اختلال رشد استخوانی است که به دلیل جهش ژنتیکی منجر به کوتولگی می‌شود) و استئوپتروز (یک بیماری ژنتیکی نادر است که باعث می‌شود استخوان‌های کودک به‌طور غیرطبیعی رشد کنند و بیش از حد متراکم شوند) هستند.

جمع‌بندی

درد کمر و گردن، می‌تواند زندگی روزمره شما را مختل کند. خبر خوب این است که گزینه‌های درمانی غیرجراحی و کم تهاجمی متعددی برای تنگی کانال نخاعی وجود دارد. اگر تحت درمان تنگی کانال نخاعی هستید و این درمان برای تسکین علائم شما موثر نیست، در مورد آشنایی با گزینه‌های درمانی دیگر با پزشک خود صحبت کنید. برای تصمیم و انتخاب در مورد گزینه‌های درمانی میتوانید با پزشکان متخصص طب فیزیکی و درد در کلینیک امید مشورت کنید. شماره های تماس و مشاوره با مرکز در این صفحه آمده است.

مقالات مرتبط

ویدیوهای مرتبط